Czym jest toksyczny związek i co robić, gdy jesteś w nim?

Toksyczne związki to relacje, które nie opierają się na miłości, szacunku i akceptacji. Często pojawia się w nich kłamstwo, manipulacja oraz przemoc emocjonalna (zdarza się także fizyczna). Związek toksyczny niszczy osoby, które się w nim się znajdują. W takich relacjach mamy często do czynienia z katem i ofiarą. Osoby te stosują przemoc emocjonalną, czasami przemoc fizyczną, manipulują, kłamią. Zawiązuję płytkie relacje, innych traktują przedmiotowo i są nastawieni przede wszystkim na ich na wykorzystywanie. Znikoma empatia, a czasem jej całkowity brak, jest dość charakterystyczna dla toksyków, tak samo jak egocentryzm i skupianie się przede wszystkim na sobie. Osobami toksycznymi mogą być także osoby z nieleczonymi zaburzeniami osobowości.

Wyobraź sobie dwie miski z wodą. W każdej pływa myszka i w jednej misce ta myszka pływa, pływa i się topi, bo nie ma siły. A w drugiej misce też pływa myszka, ale co jakiś czas ktoś wsadza do miski patyczek po to, by myszka mogła na chwilę „odsapnąć”. Patyczek wkładany jest nieregularnie, raz na dłużej raz na krócej. Ale ten patyczek, to właśnie taka manipulacja i oswajanie nas z zachowaniem, które przekracza nasze granice, choć na pierwszy rzut oka jest to zupełnie niewidoczne.

Związek dwojga (lub więcej) osób powinien być oparty na zaufaniu, szczerości, szacunku i miłości. Toksyczny związek to takie potoczne określenie na związek, w którym zachodzą różne nieprawidłowości.  Przede wszystkim, nie mamy w nim poczucia szczęścia i bezpieczeństwa. Jedna osoba „spala się” w tym związku dla drugiej, wykonując wszystko by tylko zyskać aprobatę, akceptację, uwagę drugiej osoby. Uczuciem, które dominuje w tym związku, to lęk.

Jakie są toksyczne związki?

Bywają niesprzyjające, niezdrowe, szkodliwe, trujące, bo w toksycznym związku brak jest zgodności i emocjonalnego wsparcia. Są też niszczycielskie – szkodliwość toksycznych związków nie polega tylko na tym, że są nieprzyjemne, ale także dlatego, że są trujące – prowadzą do emocjonalnej, psychicznej, a nawet fizycznej śmierci.

Jak rozpoznać czy jestem w toksycznym związku?

• Niskie poczucie własnej wartości,
• Szantaż emocjonalny,
• Brak więzi emocjonalnej,
• Wywoływanie poczucia winy,
• Uczucie samotności,
• Częste kłótnie,
• Przemoc,
• Nadmierna kontrola,
• Chorobliwa zazdrość.

Zadaj sobie parę pytań, które mogą pomóc Ci w dalszym rozpoznaniu toksycznego związku.
Czy Twój partner / partnerka:

1. Zrzuca na Ciebie winę za wszystkie niepowodzenia?
2. Czy właściwie nigdy nie przeprasza?
3. Czy nie dzieli się z Tobą swoimi codziennymi sprawami, sukcesami albo porażkami?
4. Podważa Twoje uczucia?
5.  Uważa, że Twoje uczucia się nieadekwatne do sytuacje, że przesadzasz?
6. Umniejsza Twoje dokonania?
7.  Czy czujesz się przez tą osobę często krytykowan_?
8. Czy Cię kontroluje?
9. Czy chce mieć wgląd do Twojego telefonu, laptopa albo robi to bez Twojej zgody?
10. Czy krytykuje Twoich przyjaciół, bliskich?
11. Czy zniechęca Cię do kontaktu z bliskimi?
12. Czy występuje między wami duża chwiejność emocjonalna?
13. Czy szantażuje Cię emocjonalnie, np. grozi, że sobie coś zrobi, jeśli odejdziesz?
14. Czy stosuje przemoc fizyczną, emocjonalną, ekonomiczną, seksualną?

Te pytania to nie jest diagnoza, ale wskazówka, że w Twoim związku może dziać się coś niepokojącego. Bo Twój związek może być dla Ciebie niebezpieczny i zabierający Ci Twoje zdrowie.

Dlaczego tkwię w toksycznym związku?

Sekretem może być właśnie huśtawka emocjonalna. Osoba toksyczna wie jak zagrać na Twoich emocjach, aby to było uzależniające. Tak byś miał_ nadzieję, że coś się zmieni. Ale taki rollercoaster choć uzależniający, jest wykańczający.

Bardzo przydatne w takiej sytuacji może być pomoc psychoterapeutki/psychoterapeuty. Jeśli nie może to być psychoterapia dla par, ponieważ partner czy partnerka nie będzie chciał_ z niej skorzystać, aby wam pomóc, to warto skorzystać z psychoterapii indywidualnej. Samo podjęcie decyzji o rozstaniu może być dla Ciebie bardzo trudne, albo nawet niemożliwe. Warto zastanowić się w ostateczności, co sprawia, że trudno jest Ci opuścić tę relację, nawet jeśli cierpisz z powodu bycia w niej. Przepracowanie tego problemu z psychoterapeutką/psychoterapeutą może pozwolić Ci lepiej zrozumieć siebie i uczucia w tym związku. A jeśli już zdecydujesz się rozstać, to na pewno będzie to z korzyścią dla Twojej ewentualnie nowej relacji. Ważne jest też by rozmawiać z zaufanymi bliskimi osobami o naszej sytuacji. Być może oni mogą okazać się bardzo wspierający dla Ciebie.

Toksyczne związki nie zawsze składają się z psychopatów lub osób z zaburzeniami psychologicznymi lub ich symptomami. Toksyczne związki mogą składać się z dobrych ludzi o złych lub trudnych relacjach (przeszłości). Co ważne, związki toksyczne mogą powstawać w wyniku trudnych wyborów, złych decyzji i niewłaściwych zwrotów w życiu.
Często powtarzam, że z toksycznego związku się po prostu nie odchodzi. Z toksycznego związku się najczęściej ucieka. Ale najważniejsze, żeby uciekać przed siebie.